ทำไมต้องมอบพวงหรีดให้ในงานศพ

  การมอบพวงหรีดถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของชาวไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 โดยได้รับอิทธิพลมาจากชาติตะวันตก ซึ่งมีความเชื่อเรื่องการวางพวงหรีดไว้หน้าหลุมศพ เพื่อแสดงความเคารพเทวทูตที่ลงมารับวิญญาณของผู้วายชนม์ ซึ่งก่อนที่พวงหรีดจะเข้ามานั้น ชาวไทยใช้ดอกไม้ เทียน ธูป ในการเคารพศพ โดยมีจุดประสงค์เพื่อกลบกลิ่นไม่พึงประสงค์ในงาน ซึ่งภายหลังการนำดอกไม้มาทำเป็นพวงหรีดตามแบบต่างชาติสะดวกและสวยงามกว่า พวงหรีดจึงได้รับความนิยมจวบจนถึงปัจจุบัน

   พวงหรีดยังเป็นสิ่งที่ผู้คนใช้แสดงฐานะทางสังคม เนื่องจากในช่วงแรกจะมีเพียงงานอวมงคลของชนชั้นสูงเท่านั้นที่มีพวงหรีด บนพวงหรีดของไทยจะเขียนชื่อ นามสกุล องค์กร ยศฐาบันดาศักดิ์ เพื่อแสดงให้แขกในงานเห็นว่า ผู้วายชนม์เป็นคนกว้างขวาง รู้จักกับผู้มีอำนาจเยอะ แม้แต่ทุกวันนี้ พวงหรีดก็ยังถูกมองเป็นของฟุ่มเฟือยสำหรับคนทั่วไป เพราะมีราคาสูงหลักพัน ถึงกระนั้น คนโบราณก็ยังมีคติความเชื่อที่ว่า ห้ามกล่าวชมพวงหรีดหรือดอกไม้งานศพ เพื่อสกัดกั้นไม่ให้ผู้คนหลงระเริงอวดเบ่งฐานะจนเกินงาม

แม้จะมีหลายจุดประสงค์แอบแฝง แต่สิ่งจุดประสงค์หลักในการให้พวงหรีดไม่ว่ายุคสมัยไหน วัฒนธรรมใดยังคงไม่เปลี่ยนแปลง คือ การแสดงความเสียใจต่อผู้ล่วงรับและเยียวยาปลอบประโลมเจ้าภาพ รวมถึงบรรดาญาติ ๆ อันเป็นที่รักของผู้วายชนม์ การส่งมอบพวงหรีดสวย ๆ ที่มีกลิ่นหอม จะช่วยให้บรรยากาศในงานไม่ดูมืดมนจนเกินไป ทั้งยังแสดงถึงความเคารพ ความรักใคร่ ความอาวรณ์ ได้ด้วยความหมายของดอกไม้บนพวงหรีด พวงหรีดสวย ๆ เหล่านี้จะช่วยประดับตกแต่งหน้าโรงให้เจ้าภาพและแขกได้บันทึกภาพความทรงจำครั้งสุดท้ายนี้อย่างงดงามในทางพุทธศาสนา พวงหรีดดอกไม้สดถือเป็นตัวแทนของสัจจะธรรมอันเที่ยงแท้ ทุกคนย่อมรู้ดีว่า ดอกไม้ที่เบ่งบาน สักวันต้องเหี่ยวเฉาและดับสูญไป เช่นเดียวกับชีวิตคน เราจึงควรใช้ทุกวินาทีของชีวิตให้คุ้มค่า จดจำแต่สิ่งดี ๆ เมื่อลาจากโลกนี้ไป พวงหรีดเหล่านี้จะแสดงให้เห็นเองว่า เรามีผู้คนระลึกถึงมากเพียงใด

   ปัญหาหนึ่งที่แก้ไม่หายของพวงหรีด คือ การกำจัดขยะ พวงหรีดในแต่ละงานมีมากเกินไปจนไม่มีที่วาง หลังจบงานจะกำจัดด้วยการเผาก็อาจเกิดมลพิษได้ จึงมีการนำสิ่งของต่าง ๆ มาทำพวงหรีดแทนดอกไม้สด เช่น หนังสือ พัดลม ต้นไม้ ซึ่งคนบางกลุ่มก็คิดว่า ไม่มอบพวงหรีดให้เลยคงดีกว่า เป็นเหตุผลที่บางงานมีพวงหรีดตกแต่งน้อยมากหรือไม่มีเลย

ด้วยเหตุนี้ พวงหรีดในงานศพจึงเป็นสิ่งที่มีคุณค่าทางจิตใจอย่างยิ่ง แม้จากที่กล่าวมาทั้งหมดจะบ่งบอกอยู่แล้วว่า พวงหรีดที่ดีต้องมีกลิ่นหอม สวย มีประโยชน์ สมเกียรติ สื่อความหมายลึกซึ้ง แต่สิ่งสำคัญจริง ๆ ที่ทำให้ธรรมเนียมการมอบพวงหรีดยังคงอยู่ คือ ความปรารถนาดีของผู้ให้ที่ถูกส่งต่อถึงผู้รับนั่นเอง